Praca na rencie 2023, jak może pracować rencista?
Wielu rencistów zastanawia się, czy może podjąć dodatkowe zatrudnienie. Jeśli jesteś jednym z nich, to ten tekst jest dla Ciebie. Odpowiemy w nim na pytania:
czy i kiedy praca na rencie jest dozwolona?
na jakich warunkach może pracować rencista?
Praca na rencie – czy jest możliwa?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Są różne rodzaje tego świadczenia, a zdolność do pracy zależna jest od powodu przyznania renty i dotyczy najczęściej chorobowej. Jakie są rodzaje niezdolności do pracy?
Można mieć orzeczoną częściową niezdolność do pracy — oznacza to niemożliwość wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.
Można też być osobą na rencie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy — wtedy występuje niemożliwość wykonywania jakiejkolwiek pracy, niezależnie od posiadanych kwalifikacji.
W przypadku obu rodzajów niezdolności do pracy możliwe jest podjęcie zatrudnienia w Zakładzie Pracy Chronionej i na otwartym rynku pracy. Z tego prawa mogą skorzystać, pod pewnymi warunkami, także posiadacze orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zatrudnienie rencisty na umowę zlecenie
Często z powodu stanu zdrowia praca na zlecenie jest jedyną możliwością. Taka umowa zobowiązuje do opłacenia składki: emerytalnej, rentowej, zdrowotnej i wypadkowej. Składka chorobowa ma charakter dobrowolny.
W przypadku rencisty, który w innym zakładzie pracy ma umowę o pracę, nie płaci się składki na ubezpieczenia społeczne. W takiej sytuacji tylko opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne przez zleceniodawcę staje się obowiązkowe. Zasada ta nie znajduje zastosowania w sytuacji, gdy rencista zawiera umowę zlecenie z własnym pracodawcą. Wówczas odprowadzane są zarówno składki na ubezpieczenie społeczne, jak i zdrowotne.
Jeśli mamy zawartych kilka umów, składkami muszą objęte być wszystkie. Do momentu, gdy łącznie nie osiągną wysokości przychodu, równego minimalnemu wynagrodzeniu. Obowiązkowe jest zgłoszenie zleceniobiorcy do ubezpieczenia w ciągu 7 dni od podjęcia zatrudnienia.
Zatrudnienie rencisty a PFRON
Zatrudnienie rencisty wpływa nie tylko na efektywność działania firmy, ale i jej sytuację finansową. Pracownik pobierający rentę chorobową oznacza dla pracodawcy dotacje z PFRON oraz zmniejszenie wysokości składki na Fundusz.
Jedną z form wsparcia jest dofinansowanie wynagrodzeń. Pracodawca otrzyma dotację, jeśli spełnia następujące warunki:
zatrudnia na pełen etat mniej niż 25 osób,
prowadzi zakład pracy chronionej,
osiąga wskaźnik zatrudnienie niepełnosprawnych powyżej 6%, przy zatrudnianiu co najmniej 25 osób,
nie ma wobec PFRON zaległych zobowiązań, które przekraczają 100 zł,
jest podmiotem, na którym nie spoczywa obowiązek zwrotu pomocy, wynikający ze wcześniejszych decyzji Komisji Europejskiej,
w myśl przepisów o pomocy publicznej Komisji Europejskiej nie znajdują się w trudnej sytuacji finansowej.
Do stanu osobowego firmy, nie wlicza się niepełnosprawnych przebywających na urlopie bezpłatnym i osób pełnosprawnych, które:
działają w Ochotniczych Hufcach Pracy,
przebywają na urlopach bezpłatnych,
nie pracują, ponieważ uzyskali świadczenie rehabilitacyjne,
odbywają służbę wojskową lub służbę zastępczą,
przebywają na urlopie wychowawczym lub rodzicielskim,
są osobami niepełnoletnimi, zatrudnionymi na umowę o pracę.
Renta a praca na umowę zlecenie
Renciści i emeryci mogą zawrzeć zarówno umowę o pracę, umowę o dzieło, jak i zlecenie.
Od ubiegłego roku osoby, które pomimo uzyskania prawa do emerytury lub renty, kontynuują aktywność zawodową, mogą skorzystać z ulgi dotyczącej podatku od wynagrodzenia otrzymanego na umowę o pracę. W przypadku zatrudnienia na umowę zlecenie tylko ubezpieczenie chorobowe ma dla pracodawcy charakter dobrowolny. Emerytalne, rentowe powypadkowe i zdrowotne, są dla pracodawcy obowiązkowe. Przychody z pracy na umowę zlecenie nie zmniejszą wysokości świadczenia, które otrzymujemy. Podobnie jak:
dochody z tytułu najmu i dzierżawy lokalu,
przychody z praw patentowych i autorskich,
honoraria pozyskane z działalności artystycznej,
darowizny,
zapomogi,
przychody z tytułu umowy o dzieło.
Pozostałe wpływy muszą być zgłaszane do ZUS, a renta pomniejszana jest odpowiednio o kwotę przekroczenia zysków, które nie wpływają na wysokość świadczenia.
Świadczenie rehabilitacyjne a praca
Jeżeli ulegliśmy wypadkowi bądź nasz stan zdrowia pogorszył się po przebytej chorobie, mamy prawo wystąpić, o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. W tym celu należy się zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie orzeczenia. Świadczenie możemy otrzymywać przez czas trwania rehabilitacji. Nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Jest ono wypłacane w różnej wysokości, w różnych miesiącach. Przez pierwsze 3 miesiące wynosi 90% zasiłku chorobowego. Przez pozostałe miesiące pobieramy 75% podstawy zasiłku chorobowego.
Nie jest on wypłacany wówczas, gdy jesteśmy tymczasowo aresztowani, odbywamy karę pozbawienia wolności lub jesteśmy na urlopie rodzicielskim, lub bezpłatnym. Świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100% zasiłku chorobowego wypłacany jest wyłącznie kobietom w ciąży. Osoba pobierająca świadczenie, nie może w tym czasie wykonywać żadnej pracy zarobkowej, gdyż skutkuje to wstrzymaniem wypłaty świadczenia, na co najmniej miesiąc kalendarzowy.
ZUS, renta rodzinna a praca
Renta rodzinna przysługuje nam wówczas, gdy nasz bliski pobierał:
nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
świadczenie przedemerytalne,
zasiłek przedemerytalny,
lub miał prawo do:
emerytury lub renty z tytułu zdolności do pracy bądź spełniał wszystkie wymagania
emerytury pomostowej,
emerytury lub spełniał wszystkie warunki do jej uzyskania.
Pobierając rentę rodzinną, można pracować. Warto mieć jednak na uwadze, że jeśli przechody z zatrudnienia, albo innego typu działalności podlegającej ubezpieczeniu społecznemu przekroczą 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, renta zostaje zawieszona. W sytuacji zaś, gdy nasz dochód mieści się pomiędzy 70-130% renty zostaje ona proporcjonalnie zmniejszona.
Renta rodzinna a praca sezonowa
Do renty rodzinnej uprawnione są osoby, które straciły jedynego członka rodziny mogącego pracować oraz dzieci po rodzicach. W drugim przypadku prawo do renty ustaje po ukończeniu 18 lat lub ukończeniu nauki, ale nie dłużej niż do 26 roku życia.
Ten rodzaj renty nie mówi, że jesteś niezdolny do pracy. Można więc podjąć zatrudnienie sezonowe, np. pracę wakacyjną lub praktyki.
Renta socjalna a praca
Mamy tutaj nieco podobną sytuację, gdyż pobierając rentę socjalną, można pracować zawodowo. Zawieszenie bądź zmniejszenie renty następuje tak, jak w przypadku renty rodzinnej. Prawa do pobierania obu tych świadczeń nabędziemy wówczas, jeśli wysokość tej ostatniej nie przekracza 200% najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy.
Renta chorobowa a zatrudnienie
Bardziej formalne określenie renty chorobowej, to renta z tytułu niezdolności do pracy. Do jej otrzymania wymagane jest orzeczenie o niezdolności do pracy na określonym stanowisku. Badania w tym zakresie zleca lekarz medycyny pracy. Najczęściej następuje to po zwolnieniu lekarskim trwającym powyżej 30 dni. O przyznanie renty chorobowej może wystąpić każda osoba, która trwale lub częściowo utraciła zdolność do wykonywania obowiązków służbowych. Decyzję wydaje odpowiedni organ rentowy, który sprawdza warunki wymagane do wypłaty świadczenia.
Renta chorobowa może być stała lub czasowa, w zależności od zapisu w orzeczeniu lekarskim. Jest to świadczenie wypłacane zarówno przez ZUS, jak i KRUS. Niezdolność do pracy może być natomiast częściowa lub całkowita.
Zatrudnienie rencisty — korzyści
Praca na rencie jest korzystna i dla pracowników i dla przedsiębiorców. Dla obu stron istotne są korzyści finansowe. Wysokość renty chorobowej wielu osobom nie wystarcza na przeżycie, dlatego szukają oni dodatkowych źródeł finansowych. Zarówno renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy, jak i całkowitej, pozwala na pracę. Trzeba tylko brać pod uwagę wysokość zarobków. Jeśli graniczne kwoty przychodów, czyli 130% minimalnego wynagrodzenia, to nastąpi zawieszenie wypłat świadczenia.
Z tego powodu renciści często decydują się podjąć pracę w zakładzie pracy chronionej lub na stanowiskach z niższym wynagrodzeniem. Warto zauważyć, że pobieranie renty chorobowej i żadnej innej nie ma wpływu na prowadzenie działalności gospodarczej. Ważne jest tylko podjęcie pracy zgodnej z naszymi możliwościami.